W marcu 1944 wydawało się, że II wojna światowa nie potrwa już długo, a przynajmniej z perspektywy Włochów, którzy mieszkali na południe od strefy walk. Aliancka ofensywa we Włoszech posuwała się tak szybko w roku 1943, że wszyscy spodziewali się szybkiego zwycięstwa. Ale wojska alianckie utknęły w połowie "włoskiego buta" i tak mijały kolejne miesiące. Na terenach uwolnionych od niemieckiej okupacji życie wracało do normalności, ale nadal wiele produktów było bardzo trudnych do zdobycia, z żywnością na czele. Włoskie pociągi były pełne spekulantów, którzy wybierali się do terenów wiejskich, kupowali wszystko, co się nadawało do sprzedaży na czarnym rynku i wracali do miast.
Jeden z takich pociągów, 8017 z Battipaglia do Potenzy, przejeżdżał przez górskie tereny nocą 3 marca 1944 i około północy zatrzymał się na małej stacyjce Balvano-Ricigliano, gdzie kolejarze Angelo Caponegro i Vincenzo Biondini przeprowadzili standardową inspekcję wszystkich 47 wagonów doczepionych do dwóch lokomotyw. Po około 40 minutach zawiadowca stacji, Vincenzo Maglio, wydał zezwolenie na odjazd i 8017 powoli ruszył. Maglio wysłał informację o odjeździe do następnej stacji, Bella-Mauro, i udał się na spoczynek, bo skończył właśnie dyżur. Jego zastępca, Giuseppe Salonia, przejął obowiązki i miał zająć się odprawieniem następnego pociągu, 8025, który miał przybyć za około półtorej godziny.
Czas płynął wolno na nocnej zmianie, ale po pewnym czasie Salonia zdał sobie sprawę, że nie otrzymał do tej pory potwierdzenia z Bella-Mauro (oddalonej o zaledwie 5,5 kilometra) o przybyciu pociągu 8017. Zaniepokojony skontaktował się z dyżurnym tamtejszej stacji i został poinformowany, że 8017 nigdy nie dotarł do następnej stacji. Kiedy o 2.40 do Balvano dotarł pociąg 8025 Salonia nakazał odłączenie lokomotywy i na jej pokładzie pojechał sprawdzić co się stało z poprzednim pociągiem. Jadąc w stronę Bella-Mauro Salonia dostrzegł biegnącego hamowniczego z 8017, Michele Palo, który krzyczał do nich "Oni nie żyją! Wszyscy nie żyją!". Kiedy dotarli do miejsca, gdzie znajdował się pociąg 8017 wszystko, co słyszeli, to przerażająca cisza. W wagonach leżeli pasażerowie, wyglądali jakby spali, ale w rzeczywistości wszyscy byli martwi.
Pociąg 8017 stał wewnątrz długiego na 3 kilometry tunelu Armi, który miał kształt litery S i tory w jego wnętrzu nieco wznosiły się. Jedyny wagon znajdującym się poza obrębem tunelu był wagon hamulcowego, co uratowało życie Palo. Pogoda tej nocy była nieprzyjemna, padała mżawka i wilgoć zaczęła się zbierać wewnątrz tunelu. Na dosyć stromych podjazdach palacz Gigliani zauważył, że koła pociągu zaczynają się ślizgać po szynach, więc nakazał dokładanie zwiększonej ilości węgla. W czasie wojny włoskie koleje musiały korzystać z każdego węgla, jaki tylko był dostępny, najczęściej pochodzącego z Jugosławii węgla o niskiej jakości. Wewnątrz feralnego tunelu przeciążony pociąg przestał sobie radzić ze stromizną torów. Wagony były pełne ładunków, ale tym, co przeciążyło go byli spekulanci i ich towary przeznaczone na czarny rynek. Ze względu na dorzucany dodatkowo do kotłów węgiel wewnątrz tunelu zaczęły zbierać się spore ilości tlenku węgla. Ten bezwonny gaz przesuwał się wzdłuż pociągu i zabił niemal wszystkich jego pasażerów.
Pociąg 8017 odciągnięto z powrotem na stację Balvano, gdzie dopiero ukazał się cały ogrom tej tragedii - spośród 521 pasażerów przeżyła tylko czwórka, przez co wypadek ten stał się najtragiczniejszym w historii włoskich kolei. Ze względu na trwającą wojnę i charakter podróży wielu spośród ofiar nie udało się zidentyfikować. Rodziny tych, którzy zostali rozpoznani starali się uzyskać odszkodowania, ale włoski sąd nazwał tragedię w Balvano "forza maggiore" (działanie siły wyższej) i nie wskazał nikogo jako winnego śmierci pasażerów. Po wojnie rodziny starały się jeszcze uzyskać odszkodowania od państw alianckich, gdyż teren, na którym miał miejsce wypadek znajdował się pod jurysdykcją wojsk alianckich, ale też nie przyniosło to żadnego skutku.
¯ród³a:
1. Aleksander Grobicki, 'Unusual catastrophes of 20th century', 1990, ISBN 83-7001-256-6
2. Chicago Tribune, February 25, 1979, read article
